Narodowy instytut dziedzictwa

Zmarł Profesor Jan Tajchman

29 grudnia 2020 r. zmarł prof. Jan Tajchman, architekt, konserwator, wieloletni pracownik Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Miał 91 lat.
 

Prof. dr hab. inż. arch. Jan Tajchman - urodził się 21 maja 1929 r. w Krośniewicach w rodzinie nauczycielskiej. W 1953 r. ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej (gdzie był uczniem profesora Władysława Czarneckiego), a w roku 1962 został absolwentem kierunku konserwatorstwo na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Siedem lat później ukończył kurs konserwatorski zorganizowany przez Centro Internazionale di Studi per la Conservazione ed il Restauro dei Beni Culturali w Rzymie. W 1974 r. obronił pracę doktorską na Politechnice Wrocławskiej, uzyskując stopień doktora nauk technicznych. Na tej samej uczelni przedstawił w roku 1989 rozprawę habilitacyjną i uzyskał stopień doktora habilitowanego. Po studiach w Poznaniu wrócił do Torunia, gdzie pracował jako nauczyciel w Technikum Budowlanym oraz jako projektant dla Biura Projektów Inwestycyjnych Skupu. W 1960 r. rozpoczął pracę w Oddziale Toruńskim P.P. Pracownie Konserwacji Zabytków, gdzie do 1974 r. pełnił funkcję kierownika Pracowni Projektowej, a w latach 1974–1990 – kierownika Zespołu Sprawdzającego.

 

Zainteresowania badawcze Profesora Jana Tajchmana objęły złożoną problematykę historyczną i konserwatorską zabytków architektury. W swoich naukowych dociekaniach z zakresu historii technik budowlanych koncentrował się przede wszystkim na zagadnieniach związanych z zabytkową stolarką architektoniczną i z historycznymi konstrukcjami więźb dachowych, z biegiem czasu coraz więcej uwagi poświęcał teorii konserwacji zabytków architektury.

 
Rezultaty swoich prac badawczych opublikował w kilku książkach i w ponad 100 artykułach. W jego dorobku twórczym na pierwszy plan wysuwają się przede wszystkim projekty i realizacje z zakresu architektury sakralnej. Charakterystycznym rysem jego działalności konserwatorskiej było dążenie do urzeczywistnienia w praktyce teoretycznych założeń Karty Weneckiej. W dorobku artystyczno-konserwatorskim znajduje się ponad 60 realizacji, a także liczne ekspertyzy z zakresu konserwacji zabytków architektury i stolarki budowlanej. Był autorem projektów rozbudowy zabytkowych kościołów w Ciechocinku (1983), Lubsku (1997) i Zawadzie (2005), projektów wyposażenia wnętrz katedr w Sankt Petersburgu (1996–97) i Moskwie (1998–99), a także projektów adaptacji dawnych prezbiteriów do wymogów liturgii określonych przez Sobór Watykański II (kościoły: NMP w Toruniu, św. Walentego w Łążynie i katedra w Płocku). Do jego ważnych osiągnięć należy zaliczyć opracowanie (razem z prof. Marianem Arszyńskim) dokumentacji do wniosku o wpis Torunia na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

 
O wielostronności zainteresowań i pełnej zaangażowania postawie Profesora świadczy także długa lista stowarzyszeń, organizacji i komisji eksperckich, do których należał: Sekcja Architektury i Urbanistyki oraz Ochrony Zabytków IV Wydziału PAN, ICOMOS, Stowarzyszenie Architektów Polskich, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków, Rada Konserwatorsko-Budowlana Diecezji Toruńskiej, Wojewódzka Rada Ochrony Dóbr Kultury w Bydgoszczy i w Toruniu, Kujawsko-Pomorska Wojewódzka Rada Ochrony Dóbr Kultury. Był członkiem komitetu redakcyjnego kwartalnika „Ochrona Zabytków”. Był również członkiem honorowym PKN ICOMOS. Za swoją działalność naukową, artystyczną, konserwatorską i pedagogiczną był wielokrotnie nagradzany i odznaczany. Został uhonorowany m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Nagrodą Roku 1989 Stowarzyszenia Architektów Polskich, papieskim medalem Pro Ecclesia et Pontifice oraz nagrodą GKZ i PKN ICOMOS im. Profesora Jana Zachwatowicza, a także medalami Thorunium i Za zasługi dla miasta Torunia na wstędze oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W styczniu 2020 r. prof. Tajchman otrzymał tytuł „Współczesnego Torunianina Stulecia” w kategorii "nauka" w plebiscycie zorganizowanym z okazji 100. rocznicy powrotu Torunia do wolnej Polski.

Owocem wieloletniej współpracy z profesorem Janem Tajchmanem było wydanie przez Narodowy Instytut Dziedzictwa książki „Standardy w zakresie projektowania, realizacji i nadzorów prac konserwatorskich dotyczących zabytków architektury i budownictwa”.

źródło: dr hab. Joanna Kucharzewska, prof. UMK, Dziekan Wydziału Sztuk Pięknych

Uroczystości pogrzebowe odbędą się 2 stycznia 2021 r. w Toruniu. O godz. 12.00 odprawiona zostanie msza święta w Katedrze Świętych Janów przy ul. Żeglarskiej 19. Po mszy odbędzie się pogrzeb na cmentarzu św. Jerzego przy ul. Gałczyńskiego (druga brama).