Narodowy instytut dziedzictwa

Park kulturowy jest jedną z ustawowych form ochrony zabytków w Polsce (art. 7 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie i opiece nad zabytkami, Dz. U. z 2017 r. poz. 2187 ze zm., dalej: "Ustawa"). Tworzony jest w celu ochrony krajobrazu kulturowego oraz zachowania wyróżniających się krajobrazowo terenów z zabytkami nieruchomymi charakterystycznymi dla miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej (art. 16 ust. 1 ustawy). Ustawa precyzyjnie reguluje proces tworzenia parków kulturowych przez gminy na drodze uchwały (art. 16 ust. 1a-6). Zgodnie z treścią art. 16 ust. 1a gmina zobowiązana jest jedynie do ogłoszenia „w prasie  miejscowej  oraz  przez  obwieszczenie, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, o podjęciu prac nad utworzeniem  parku  kulturowego,  określając  formę,  miejsce  i termin  składania wniosków dotyczących  projektu uchwały o utworzeniu  parku  kulturowego,  nie krótszy jednak niż 21 dni od dnia ogłoszenia”. Z treści przepisów nie wynika obowiązek gmin dotyczący konieczności informowania innych podmiotów (w tym instytucji kultury oraz urzędów) o utworzeniu parku kulturowego na swoim obszarze.
W związku, z tym lista Parków Kulturowych zamieszczona na stronie www.nid.pl stanowi jedynie informację poglądową, bazującą na aktualnej wiedzy pracowników NID.

6. Park Kulturowy Wietrzychowice (2006)

23. Wilanowski Park Kulturowy (2012)

24. Park Kulturowy Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Andrzejewie (2016)

26. Park Kulturowy Zespołu Staromiejskiego oraz Zespołu OO. Dominikanów w Jarosławiu (2009)    

• podlaskie

37. Mickiewiczowski Park Kulturowy (2007)

38. Park Kulturowy Stare Miasto w Poznaniu (2018)