WYBIERZ WOJEWÓDZTWO 
2013.04.18
Żagań – poaugustiański zespół klasztorny
"Żagań – poaugustiański zespół klasztorny" uznany został za Pomnik Historii rozporządzeniem Prezydenta RP z dn. 28 lutego 2011 r. (Dz.U. 2011 nr 54 poz. 280).
Do pobrania: rozporządzenie.pdf
Działalność zakonu kanoników regularnych św. Augustyna odegrała niezwykle istotną rolę w dziejach Księstwa Żagańskiego oraz całego Śląska, zarówno w wymiarze materialnym, jak i duchowym. Ukształtowany ostatecznie w XVIII w., monumentalny zespół zabudowań klasztoru augustianów w Żaganiu jest nośnikiem szczególnych wartości artystycznych i historycznych, a bogata spuścizna opactwa ugruntowana na polu szeroko pojętej kultury, religii, nauki oraz nowoczesnych metod edukacji promieniowała daleko poza granice regionu. Zakonnicy przybyli do Żagania w 1284 r. z Nowogrodu Bobrzańskiego. Przez wieki, opactwo było przodującym ośrodkiem religijnym i naukowym w zakresie teologii, prawa kanonicznego i rzymskiego. Związane z nim wybitne postaci rozsławiły Żagań w Europie. Mowa o opatach-uczonych: Ludolfie i Bernardzie Fabri, a zwłaszcza o Ignacym Felbigerze (Johann Ignaz von Felbiger, 1724 - 1788) badaczu i zasłużonym w reformowaniu oświaty na Śląsku, a później, dzięki protektoratowi cesarzowej Teresy, w całym cesarstwie habsburskim, twórcy nowatorskiej metody nauczania oraz m.in. elementarza dla dzieci polskich „Obiecadło”. Za jego czasów, w 1769 r., założono na wieży kościelnej jeden z pierwszych w Europie piorunochronów.
Kompleks zabudowań klasztornych imponuje skalą i rozwiązaniami architektonicznymi. Do dziś stanowi charakterystyczny akcent w panoramie miasta. Po dotkliwych pożarach, które kilkukrotnie trawiły Żagań, średniowieczne budynki klasztoru i kościoła odbudowano w XVIII w. wg obowiązującego stylu barokowego. Forma, jaką zespół uzyskał podczas tej przebudowy oraz rozplanowanie nowopowstałego konwiktu, przetrwały bez zmian do dzisiaj, poza ingerencją w strukturę południowego skrzydła klasztoru. Kościół zachował gotycką bryłę z pseudobazylikowym korpusem, gwiaździstymi i sieciowymi sklepieniami, masywną wieżą i zwieńczeniem z charakterystycznym schodkowym szczytem. Barokizacja kościoła objęła, przede wszystkim, wnętrze świątyni, które uzyskało niezwykle cenny wystrój. W pracach uczestniczyli tak znamienici twórcy jak: Marcin Frantz z Legnicy, wrocławscy rzeźbiarze: Jan Urbański, Jan Haberle i Johann Christoph Königen, śląscy malarze: Jeremias Joseph Knechtel, Chrystian Konrad i Georg Lichtenfels Starszy. Na szczególną uwagę zasługuje unikatowa biblioteka klasztorna z zachowanym wyposażeniem, do której polichromie stworzył Jerzy Wilhelm Neunhertz.
W 1810 r., w wyniku sekularyzacji, zakonnicy opuścili Żagań, a dobra klasztorne przejęło państwo. Wprowadzono wówczas do budynków nowe funkcje i nowych gospodarzy: kościół objęła parafia świecka, skrzydło klasztorne przekazano na cele szkolnictwa elementarnego, w konwikcie znalazła się siedziba sądu i więzienie. Słynny księgozbiór żagański przewieziono do biblioteki uniwersyteckiej we Wrocławiu, a część sprzedano.
Zespół opactwa poaugustiańskiego w Żaganiu należy do najcenniejszych zabytków sakralnych historycznego Śląska. Jest wybitnym przykładem założenia o cechach stylu gotyckiego i barokowego. Podkreślić należy bardzo wysoki poziom architektoniczno-plastyczny kościoła. Ma szczególne znacznie dla dziedzictwa kulturowego ze względu na swoje niewątpliwe wartości artystyczne, historyczne oraz autentyczność. Kompleks uniknął znaczniejszych zniszczeń w ciągu II wojny światowej i okresu powojennego, w przeciwieństwie do reszty miasta, które całkowicie legło w gruzach.
http://www.wnmp.zagan.pl/index.php?page=13
Do pobrania: rozporządzenie.pdf
Działalność zakonu kanoników regularnych św. Augustyna odegrała niezwykle istotną rolę w dziejach Księstwa Żagańskiego oraz całego Śląska, zarówno w wymiarze materialnym, jak i duchowym. Ukształtowany ostatecznie w XVIII w., monumentalny zespół zabudowań klasztoru augustianów w Żaganiu jest nośnikiem szczególnych wartości artystycznych i historycznych, a bogata spuścizna opactwa ugruntowana na polu szeroko pojętej kultury, religii, nauki oraz nowoczesnych metod edukacji promieniowała daleko poza granice regionu. Zakonnicy przybyli do Żagania w 1284 r. z Nowogrodu Bobrzańskiego. Przez wieki, opactwo było przodującym ośrodkiem religijnym i naukowym w zakresie teologii, prawa kanonicznego i rzymskiego. Związane z nim wybitne postaci rozsławiły Żagań w Europie. Mowa o opatach-uczonych: Ludolfie i Bernardzie Fabri, a zwłaszcza o Ignacym Felbigerze (Johann Ignaz von Felbiger, 1724 - 1788) badaczu i zasłużonym w reformowaniu oświaty na Śląsku, a później, dzięki protektoratowi cesarzowej Teresy, w całym cesarstwie habsburskim, twórcy nowatorskiej metody nauczania oraz m.in. elementarza dla dzieci polskich „Obiecadło”. Za jego czasów, w 1769 r., założono na wieży kościelnej jeden z pierwszych w Europie piorunochronów.
Kompleks zabudowań klasztornych imponuje skalą i rozwiązaniami architektonicznymi. Do dziś stanowi charakterystyczny akcent w panoramie miasta. Po dotkliwych pożarach, które kilkukrotnie trawiły Żagań, średniowieczne budynki klasztoru i kościoła odbudowano w XVIII w. wg obowiązującego stylu barokowego. Forma, jaką zespół uzyskał podczas tej przebudowy oraz rozplanowanie nowopowstałego konwiktu, przetrwały bez zmian do dzisiaj, poza ingerencją w strukturę południowego skrzydła klasztoru. Kościół zachował gotycką bryłę z pseudobazylikowym korpusem, gwiaździstymi i sieciowymi sklepieniami, masywną wieżą i zwieńczeniem z charakterystycznym schodkowym szczytem. Barokizacja kościoła objęła, przede wszystkim, wnętrze świątyni, które uzyskało niezwykle cenny wystrój. W pracach uczestniczyli tak znamienici twórcy jak: Marcin Frantz z Legnicy, wrocławscy rzeźbiarze: Jan Urbański, Jan Haberle i Johann Christoph Königen, śląscy malarze: Jeremias Joseph Knechtel, Chrystian Konrad i Georg Lichtenfels Starszy. Na szczególną uwagę zasługuje unikatowa biblioteka klasztorna z zachowanym wyposażeniem, do której polichromie stworzył Jerzy Wilhelm Neunhertz.
W 1810 r., w wyniku sekularyzacji, zakonnicy opuścili Żagań, a dobra klasztorne przejęło państwo. Wprowadzono wówczas do budynków nowe funkcje i nowych gospodarzy: kościół objęła parafia świecka, skrzydło klasztorne przekazano na cele szkolnictwa elementarnego, w konwikcie znalazła się siedziba sądu i więzienie. Słynny księgozbiór żagański przewieziono do biblioteki uniwersyteckiej we Wrocławiu, a część sprzedano.
Zespół opactwa poaugustiańskiego w Żaganiu należy do najcenniejszych zabytków sakralnych historycznego Śląska. Jest wybitnym przykładem założenia o cechach stylu gotyckiego i barokowego. Podkreślić należy bardzo wysoki poziom architektoniczno-plastyczny kościoła. Ma szczególne znacznie dla dziedzictwa kulturowego ze względu na swoje niewątpliwe wartości artystyczne, historyczne oraz autentyczność. Kompleks uniknął znaczniejszych zniszczeń w ciągu II wojny światowej i okresu powojennego, w przeciwieństwie do reszty miasta, które całkowicie legło w gruzach.
http://www.wnmp.zagan.pl/index.php?page=13